Dorpsvisie Dalerveen/Stieltjeskanaal 2023-2030

Stichting Contactgroep Dalerveen/Stieltjeskanaal (website: https://stidal.nl ) is het officiële overlegorgaan met de Gemeente Coevorden om de belangen van de bewoners te behartigen. De stichting is samengesteld uit 2 afgevaardigden uit alle buurtverenigingen van beide dorpen. Stichting Contactgroep Dalerveen/Stieltjeskanaal heeft geen leden, maar krijgt suggesties en op- of aanmerkingen via de jaarvergaderingen van de buurtverenigingen waar als vast agendapunt ‘Stichting Contactgroep’ wordt behandeld. De Contactgroep Dalerveen/Stieltjeskanaal heeft in samenspraak met de bewoners nagedacht over hoe Dalerveen en Stieltjeskanaal er over 7 jaar uit zou moeten zien en wat er nodig is om dat te bereiken. Dat leggen we vast in deze Dorpsvisie.

Waarom een dorpsvisie

De aanleiding voor het opstellen van Dorpsvisie Dalerveen/Stieltjeskanaal 2023-2030 is tweeërlei:

*Een veranderende rol van de gemeente
De gemeente Coevorden wil haar inwoners meer verantwoordelijkheid geven. Dit vraagt om een andere rol van inwoners, bestuurders en ambtenaren (‘Coevorden verbindt’). Uitgangspunt is dat de inhoud van de dorpsvisie wordt bepaald door de inwoners van Dalerveen/Stieltjeskanaal zelf. De dorpsvisie sluit aan bij, maar is ook richtinggevend voor het gemeentelijk beleid.

*Een agenda voor de toekomst
Een dorpsvisie is een toekomstvisie. Het belangrijkste doel van de Dorpsvisie is het schetsen van een ideaalbeeld van de ontwikkeling van de dorpen Dalerveen en Stieltjeskanaal voor de komende 7 jaar. Behoud en toename van de leefbaarheid binnen het dorp staan centraal. De dorpsvisie is de rode draad voor de Contactgroep Dalerveen/Stieltjeskanaal. In de visie wordt aangegeven wat er in beide dorpen leeft en waarmee het bestuur van de Contactgroep zich bezig moet houden; de plannen voor de middellange termijn die daaruit voortvloeien en de activiteiten op korte termijn.

Beschrijving Dalerveen/Stieltjeskanaal

Dalerveen is een veendorp en ligt ten oosten van Dalen. Kenmerkend voor de structuur van het dorp is de gesloten bebouwing in lintvorm. De oudere bebouwing van vóór 1850 ligt op grotere afstand aan de oostzijde van de Hoofdstraat en is hiermee met smalle wegen verbonden. Stieltjeskanaal is een kanaal dat loopt van de stadsgracht van Coevorden naar de Verlengde Hoogeveensche Vaart in Nieuw-Amsterdam. De waterloop is aangelegd tussen 1882 en 1884. Het kanaal dankt zijn naam aan Thomas Johannes Stieltjes, die zich inzette voor de aanleg ervan. Het dorp ontstond tijdens de ontginning van het Dalerveen. De bebouwing ligt aan weerszijden van het kanaal.

Landschap en natuur

Het landschap rond Dalerveen/Stieltjeskanaal kenmerkt zich door hooggelegen glooiende esgronden aan de oostkant, die overgaan in de graslanden van het beekdallandschap van het Oude Drostendiep. Aan de oostzijde ligt het Dalerveense Veen, een klein natuurgebied met niet afgegraven hoogveen.

Leefbaarheid

De leefbaarheid van Dalerveen/Stieltjeskanaal wordt bepaald door de samenhang van voorzieningen en de omgevingsfactoren van het dorp. De Stidalschool (basisonderwijs) en het dorpshuis De Boerhoorn hebben allebei een stevige verbindende rol in beide dorpsgemeenschappen.
Stidalschool: De school is gebaat bij de aanwas van jonge gezinnen, maar daarvoor moet de infrastructuur interessant genoeg zijn en de uitstraling van het dorp uitnodigend zijn: betaalbare (starters)woningen, werkgelegenheid, digitale bereikbaarheid (glasvezel), recreatie en een vriendelijke omgeving.
Dorpshuis De Boerhoorn: Dorpshuis De Boerhoorn is een blakend middelpunt van sportieve en culturele activiteiten. Voor tal van verenigingen is het de vergaderlocatie. De Boerhoorn doet dienst als kantine van voetbalvereniging DSC ‘65 en is ook geschikt voor feesten en partijen.

1. Wonen
Dalerveen heeft 315 inwoners. (Bron: Gemeente Coevorden (2023))
Leeftijdsopbouw:
0 – 15 jaar : 16 % Aantal huishoudens Dalerveen
16 – 25 jaar : 14 % Totaal aantal huishoudens 125
26 – 45 jaar : 19 % Eenpersoonshuishoudens 20 %
46 – 64 jaar : 40 % Huishoudens zonder kinderen 40 %
>  65 jaar : 13 % Huishoudens met kinderen 32 %

Stieltjeskanaal heeft 165 inwoners. (Bron: Gemeente Coevorden (2023))
Leeftijdsopbouw:
0 – 15 jaar : 12 % Aantal huishoudens Stieltjeskanaal
16 – 25 jaar : 15 % Totaal aantal huishoudens 70
26 – 45 jaar : 12 % Eenpersoonshuishoudens 21 %
46 – 64 jaar : 48 % Huishoudens zonder kinderen 36 %
> 65 jaar : 12 % huishoudens met kinderen 43 %

Woningbouwvereniging Domesta heeft nog 1 huurwoning in Dalerveen. De overige woningen in Dalerveen en Stieltjeskanaal zijn particulier bezit. Het is zaak om beide dorpen aantrekkelijk te houden voor jonge gezinnen. Er is vooralsnog geen leegstand. In Dalerveen is nieuwbouwwijk De Haar II (De Marke) volgebouwd. Woningbouw is op korte en lange termijn van groot belang. Contactgroep Dalerveen/Stieltjeskanaal zijn in gesprek met de gemeente over nieuwe locaties en zullen zich voor nieuwbouwplannen blijven inzetten.

2. Werken

Werkgelegenheid is in de directe omgeving: Coevorden, Emmen, Hoogeveen. In het Handelsregister van de Kamer van Koophandel staan veel kleine bedrijven uit Dalerveen en Stieltjeskanaal ingeschreven. Voor deze bedrijven is de digitale infrastructuur van belang. Zo is in 2021 het glasvezel initiatief van glasvezel Zuidenveld in heel gemeente Coevorden uitgerold.

3. Onderwijs

Basisonderwijs:
In Dalerveen staat de Stidalschool, waar ruim 45 kinderen uit de omgeving Dalerveen, Stieltjeskanaal en Holsloot genieten van modern onderwijs. Het leerlingenaantal is de laatste jaren stabiel en de vooruitzichten zijn wat dat betreft ook positief. De school loopt voorop als het gaat om het implementeren van nieuwe onderwijsontwikkelingen en zorgt daarmee voor een leerklimaat waarin ieder kind zich goed kan ontwikkelen. Door de kleinschaligheid kan het lesprogramma makkelijk aangepast worden aan individuele leerlingen. Dit gebeurt middels modern en eigentijds onderwijs. Zo krijgen leerlingen instructie op niveau in speciaal ingerichte reken- en taallokalen en vindt de verwerking plaats op het prachtig ingerichte leerplein. Die verwerking vindt deels plaats op Chromebooks, maar ook bijvoorbeeld met spelend leren. Elke leerling vanaf groep 4 heeft de beschikking over een eigen Chromebook.
Sinds een aantal jaren is de Peuterspeelzaal Madurodam (onderdeel van Kinderwereld) gevestigd in de school. Waar mogelijk wordt er samengewerkt bij projecten, zoals de opening van de Kinderboekenwereld. Daarnaast zijn er meerdere Kinderopvangorganisaties die de BSO verzorgen voor kinderen van de school. De school is van belang voor de leefbaarheid van het dorp en wil graag een verbindende factor zijn tussen de bevolking en de (jonge) kinderen in de omgeving. Dit is o.a. bereikt door de inrichting van de schoolomgeving zo vorm te geven dat er voor de gehele  bevolking iets van hun gading te vinden is. Het terrein heeft een natuurlijke uitstraling waarin gespeeld, geleerd en gesport kan worden. Daarnaast betrekt de school inwoners bij haar techniekonderwijs, organiseren zij kooklessen en werken zij nauw samen met de ouders.

VoortgezetOnderwijs:
De afgelopen jaren kiezen leerlingen voor Middelbare Scholen in Coevorden, Emmen of Hardenberg. Voor MBO kunnen ze terecht in Hardenberg en Emmen, voor HBO in Emmen en Zwolle.

4. Zorg en Welzijn

Zorg:
In Dalerveen/Stieltjeskanaal zijn geen medische voorzieningen. Bewoners zijn aangewezen op de huisartsenpraktijk in Dalen (huisarts, apotheek, tandarts, fysiotherapie) of de huisartsen in de stad Coevorden. De dichtstbijzijnde volwaardige ziekenhuizen zijn in Emmen, Hardenberg en Hoogeveen. In Coevorden is een dagziekenhuis waar de meeste specialisten uit Hardenberg spreekuur houden.

Bij het dorpshuis De Boerhoorn en aan het Schoolpad 5 in Stieltjeskanaal is een Automatic Electronic Defibrillator (AED); de vrijwilligers worden jaarlijks bijgeschoold. Voor (verpleegkundige) thuiszorg zijn bewoners aangewezen op thuiszorginstellingen als Icare en Buurtzorg vanuit Coevorden.

Sociale veiligheid:
Een BuurtApp kan zorgen voor sociale veiligheid. Aangesloten buurtbewoners kunnen elkaar op de hoogte houden van mogelijk onraad. In een aantal buurten is een BuurtApp in werking.

5. Verkeer en Veiligheid

Gemotoriseerd verkeer bestaat voor een groot deel uit auto’s van de bewoners, (vracht)verkeer naar manege Boekweitakkers in Dalerveen, toeleveranciers van (agrarische) bedrijven en steeds grotere landbouwwerktuigen van agrariërs en loonwerkers. Een deel van de binnenwegen is niet op dit toenemende verkeer berekend. Het herstel van kapot gereden bermen blijft een punt van aandacht. Het toenemende verkeer veroorzaakt ook onveilige situaties langs de Hoofdstraat in Dalerveen. De Contactgroep Dalerveen/Stieltjeskanaal blijft zich inzetten voor een fietspad langs de Hoofdstraat: kinderen moeten veilig naar school kunnen fietsen.

Langs het Stieltjeskanaal gebeuren jaarlijks ernstige ongelukken. Contactgroep Dalerveen/Stieltjeskanaal houdt een vinger aan de pols met betrekking tot verkeersveiligheid, met name langs het Stieltjeskanaal.
Verlichting:
Het is voor schoolgaande jeugd van belang dat ze veilig naar school kunnen fietsen. De gemeente gaat de verlichting langs de fietsroutes naar de Nieuwe Veste in Coevorden inventariseren en waar nodig wordt de straatverlichting aangepast. Er komt geen uitbreiding van het aantal lichtpunten, het kan zijn dat elders in de dorpen straatverlichting gaat verdwijnen.

6. Sport

In Dalerveen ligt Sportpark “De Hoop” van DSC ‘65 (voetbalvereniging Dalerveen Stieltjeskanaal Combinatie website: www.dsc65.nl ). Het is een bloeiende vereniging. De sportvelden worden onderhouden door vrijwilligers. Dorpshuis De Boerhoorn doet dienst als kantine van DSC ‘65.
Langs het Stieltjeskanaal wordt veel gevist. Aan de zuidzijde is een vissteiger voor mindervaliden aangelegd.
LR & PC de Stidalruiters (paardensport) is gevestigd aan de rand van het dorp Dalerveen. Tegen het Stieltjeskanaal aan ligt buitenaccomodatie “De Stevel”.
IJsvereniging “Steeds Voorwaarts” heeft een ijsbaan aan de Hoofdstraat in Dalerveen.
Manege Boekweitakkers in Dalerveen is een professionele hippische accommodatie voor paardrijlessen en pensionstalling.
Meer sportverenigingen (volleybal, handbal, hockey, waterpolo, turnen etc.) zijn in Dalen en Coevorden.

7. Toerisme en recreatie

Toeristische attracties in de directe omgeving zijn Plopsa Indoor Coevorden, dierenpark Wildlands in Emmen en vakantiepark De Huttenheugte in Dalen.
De route Sleen-Coevorden van LAW het Pieterpad gaat door Dalerveen. Door bewoners van Dalerveen zijn drie wandelroutes uitgezet, de routes zijn verkrijgbaar bij dorpshuis De Boerhoorn. Er is een nieuwe wandelroute in ontwikkeling. Deze route gaat de dorpen in de gemeente Coevorden met elkaar verbinden. Ook Knooppuntfietsroutes gaan via Dalerveen en Stieltjeskanaal. Picknickbankjes langs de routes nodigen uit tot genieten van het mooie Drentse platteland. Een aantal picknickbankjes zijn vervangingen. Contactgroep Dalerveen/Stieltjeskanaal blijft in overleg met de gemeente om het steeds aantrekkelijker te maken voor toerisme en recreatie. In Dalerveen/Stieltjeskanaal zijn kleinschalige campings en diverse B&B’s.

Cultuur:
Voor theatervoorstellingen kunnen bewoners terecht in De Hofpoort in Coevorden, ATLAS Theater in Emmen en De Tamboer in Hoogeveen. In Dalen is harmonieorkest “Volharding” (www.volhardingdalen.nl ) voor de muziekliefhebbers. Het School- en Volksfeest in Dalerveen/Stieltjeskanaal vindt eenmaal per vijf jaar plaats met als hoogtepunt de optocht met praalwagens.

Dorpsvisie op hoofdlijnen

In Dalerveen/Stieltjeskanaal zijn verder weinig voorzieningen. De Stidalschool en dorpshuis De Boerhoorn hebben een belangrijke en verbindende rol in de dorpsgemeenschappen. Voor beide dorpen zijn het behouden, onderhouden en verbeteren van de bestaande voorzieningen de belangrijkste speerpunten. Deze onderwerpen komen op de agenda van het jaarlijkse overleg tussen de gemeente Coevorden en de Contactgroep Dalerveen/Stieltjeskanaal. Contactgroep Dalerveen/Stieltjeskanaal houdt zich op de hoogte van ontwikkelingen in het gebied die op dit moment niet zijn te voorzien en zal indien nodig hierover in overleg gaan met de gemeente Coevorden.